مورد استفاده
غربالگری قبل از تولد و نیز تومورمارکر
نام روش اندازه گیری
CLIA
نام های مشابه
AFP - AFP Tumor Marker
نوع نمونه
"سرم ، پلاسما EDTA ، پلاسما هپارینه ، مایعات بدن"
حجم نمونه
2 میلی لیتر
کمترین حجم نمونه
1 میلی لیتر
نگهداری نمونه
"7 روز در دمای 8 -2 c˚ ، سه ماه در 20- c˚"
حمل و نقل نمونه
در 8 -2 c˚ یا 20- c˚
نیازهای همراه نمونه
"نوع نمونه روی ظرف نمونه و برگه درخواست حتماً قید شود، در صورتیکه آزمایش غربالگری مد نظر باشد ،تکمیل پرسشنامه سلامت جنین الزامی است. در تکمیل فرم دقت نمائید و اطلاعاتی نظیر تاریخ تولد مادر،تاریخ دقیق اولین روز آخرین قاعدگی(LMP)، تعیین سن حاملگی با استفاده از سونوگرافی، تاریخ زایمان، وزن و نژاد مادر و نیز وضعیت ابتلا به دیابت به طور دقیق ذکر شود. "
اطلاعات لازم از بیمار
سن بیمار
معیار رد نمونه
"حجم کم ، همولیز"
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
زمان مطلوب برای گرفتن نمونه سرم مادر جهت غربالگری قبل از تولد، هفته 18-15 بارداری است . گرفتن نمونه در هفه 22-14 نیز بلامانع است اما حساسیت AFP کاهش مییابد. یکی از دلایل مهم برای نتایج غیر عادی تخمین اشتباه سن حاملگی است، بنابراین تأئید سن بارداری با روش سونوگرافی مفید است.
اطلاعات بالینی
AFP در اختلالات کبدی که موجب فعالیت رژنراتیو سلول های کبدی میگردد و نیز در کارسینوم هپاتوسلولار و در تومورهای ژرم سل غیر سمینومی افزایش مییابد. AFP سرم مادر (MSAFP) برای غربال قبل از تولد دو سری از اختلالات جنینی بکار میرود که عبارتند از : افزایش MSAFP با نقایص لوله عصبی دیواره شکمی و سایر اختلالات همراه است. کاهش MSAFP که با اختلالات کروموزمی جنینی مانند تریزومی 21( سندرم داون) و تریزومی 18(سندرم ادوارد) همراه میباشد. کاربرد آن در موارد زیر میباشد: 1- تومورمارکر: AFP برای ردیابی و پایش درمان کار سینوم هپاتوسلولار که در آن سطح سرمی AFP بطور بارزی افزایش مییابد مورد استفاده قرار گیرد. AFP همراه با hCG برای مرحله بندی و پایش تومورهای ژرم سل غیر سمینومی خصوصاً تومورهای بیضه کاربرد دارد 2- غربالگری قبل از تولد: برنامه های غربالگری متعددی از اندازه گیری تست سه گانه AFP،hCG و استریول غیر کونژوگه (uE3) در سرم مادر استفاده مینمایند.
احتیاط ها
سطح سرمی AFP در برخی موارد بیماری غیر بدخیم کبدی مانند نکروز وسیع کبدی،هپاتیت و سیروز نیز بالا میرود که البته معمولاً این افزایش کمتر 150 ng/ml است. موارد مثبت کاذب و منفی کاذب نیز گزارش شده است. نتایج غیر طبیعی برنامه های غربالگری سرم مادر هرگز قاطع نمی باشند و باید توسط روش های اختصاصی تر پیگیری گردند. بدین منظور میتوان از سونوگرافی سه بعدی ، آمنیوسنتز ، نمونه برداری از پرزهای کوریونیک (CVS) و کوردوسنتز و غیره استفاده نمود.