مورد استفاده
اين تست براي تعيين اين كه شش ها به اندازه کافي عملکرد خوبي براي تبادل اکسيژن و دي اکسيد کربن دارند، اگر فرد علائم مشکل تنفسي دارد؛ براي تعيين اين كه فرد عدم تعادل در ميزان گاز اکسيژن (O2) يا دي اکسيدکربن (CO2) در خون خود و يا عدم تعادل اسيد- باز دارد که ممکن است اختلال تنفسي، متابوليک يا کليوي را نشان دهد؛ يا هنگامي که فرد به سختي تنفس مي كند، تنگي نفس، يا تنفس سريع دارد؛ زماني که فرد داراي علائم عدم تعادل اکسيژن/ دي اکسيد کربن و يا عدم تعادل اسيد - باز است؛ به طور دوره اي هنگامي که فرد شرايطي دارد که باعث کمبود اکسيژن به طور حاد يا مزمن مي شود و فرد اکسيژن درماني مي كند؛ طي جراحي هاي خاصي براي پايش سطح اکسيژن و دي اکسيد کربن خون فرد درخواست مي شود. تست گاز خون هنگامي درخواست مي شود که فرد علائم عدم تعادل اکسيژن/ دي اکسيدکربن يا عدم تعادل pH، نظير سختي تنفس، تنگي نفس، تهوع يا استفراغ دارد؛ هنگامي که فرد بيماري تنفسي، متابوليک يا بيماري کليوي دارد و نارسايي تنفسي را تجربه مي كند؛ هنگامي که فرد تروماي سر يا گردن دارد، يعني آسيب هايي که ممکن است بر تنفس تاثير بگذارند. هنگامي که فرد تحت بي
نام های مشابه
Arterial blood gases; ABGs; pH; PO2; PCO2; Bicarbonate; HCO3-; Oxygen saturation
نوع نمونه
اغلب نمونه خون از سرخرگ بازو، معمولا از شريان راديال در مچ دست، که در داخل مچ دست، در زير انگشت شست
راهنمای جمع آوری نمونه
خون شرياني تقريبا هميشه براي تجزيه و تحليل گاز خون مورد استفاده قرار مي گيرد، اما در برخي موارد، از جمله براي نوزادان، خون پاشنه پا مورد استفاده قرار مي گيرد. همچنين ممکن است خون از بند ناف نوزاد گرفته شود. از آنجا که خون سرخرگي، اکسيژن را به بدن و خون سياهرگي مواد زائد را به ريه ها و کليه ها حمل مي كند، مقدار گاز و pH در اين دو يكسان نخواهد بود. نمونه خون شرياني معمولا از شريان راديال در قسمت داخلي مچ دست در زير انگشت شست جايي که در آن ضربان احساس مي شود، جمع آوري مي گردد. تست گردش خون به نام تست آلن قبل از جمع آوري انجام مي شود تا از گردش خون کافي در مچ دست اطمينان حاصل شود. اين آزمون شامل فشردن دو شريان راديال و اولنار مچ دست است، و سپس رها كردن هر يک به نوبت براي مشاهده "flushing"، كه صورتي شدن پوست در زمان برگشت خون به دست، است. اگر يك دست صورتي نمي شود، سپس مچ دست ديگر آزمايش مي شود. خون همچنين مي تواند از شريان بازويي در آرنج و يا شريان فمورال در کشاله ران جمع آوري شود. در نوزاداني که مشکل تنفس بلافاصله بعد از تولد دارند، خون ممکن است از هر دو شريان بند ناف و وريد جمع آوري، و به
آمادگی لازم قبل از نمونه گیری
آمادگي خاصي لازم نيست، هرچند كه اگر بيمار اکسيژن درماني مي كند، O2 بايد براي 20 تا 30 دقيقه قبل از تست "Room Air" خاموش شود، اگر قابل تحمل نيست يا اگر پزشک مي خواهد سطح اکسيژن را با روشن بودن O2 چك كند، مقدار اکسيژن مصرف شده بايد ثبت شود.
تفسیر
در چه شرايطي تست افزايش مي يابد آلکالوز تنفسي به علت درد، ناراحتي عاطفي، يا برخي از بيماري هاي ريوي که با تبادل اکسيژن تداخل مي كنند، ايجاد مي شود. آلکالوز متابوليک در هيپوکالمي، استفراغ مزمن (از دست دادن اسيد معده) و مصرف بيش از حد بي کربنات سديم ديده مي شود. در چه شرايطي تست کاهش مي يابد اسيدوز تنفسي مي تواند توسط ذات الريه، بيماري مزمن انسداد ريوي (COPD)، و مواد مخدر مسكن قوي ايجاد شود.اسيدوز متابوليک توسط ديابت، شوک و نارسايي کليه ايجاد مي شود.
احتیاط ها
گازهاي خون، گروهي از آزمايش ها هستند که براي اندازه گيري pH و مقدار اکسيژن و دي اکسيدکربن موجود در نمونه خون (که معمولا از شريان ها) با هم انجام مي شوند. بدن به دقت pH خون را تنظيم مي كند، با حفظ آن در محدوده باريک 7/35-7/45، نه خيلي اسيدي (اسيدوز)، نه خيلي قليايي/ بازي (آلکالوز) pH تعادل اسيد و بازها در خون را اندازه گيري مي كند. pH خون با افزايش دي اکسيدکربن (PCO2) و اسيدهاي ديگر کاهش مي يابد، بيشتر اسيدي مي شود. pH خون با کاهش دي اکسيدکربن يا افزايش بازهايي نظير بي کربنات (HCO3 -) افزايش مي يابد، بيشتر قليايي مي شود. فشار جزئي اكسيژن (PO2): مقدار گاز اکسيژن در خون را اندازه گيري مي كند. فشار جزئي دي اكسيدكربن (PCO2): مقدار گاز دي اکسيد کربن در خون را اندازه گيري مي كند. با افزايش سطح PCO2؛ pH خون کاهش مي يابد، بيشتر اسيدي مي شود؛ با كاهش PCO2، مقدار pH خون افزايش مي يابد، خون را قليايي تر مي كند (آلكالين( محاسبه يا اندازه گيري نيز مي تواند انجام شود تا به پارامترهاي ديگر مانند : O2 اشباع: درصد هموگلوبين حامل اکسيژن را محاسبه مي كند. هموگلوبين، پروتئين موجود در گلبول هاي قرمز خون است
منابع بالینی
معاونت درمان